Νέες κυκλοφορίες από τις εκδόσεις Πανοπτικόν στο βιβλιοπωλείο κινηματικών εκδόσεων

Η μονογραφία του Λαντάουερ “Η Επανάσταση” δημοσιεύτηκε το 1907. Σ’ αυτήν εμπεριέχεται μια ιστορικο-φιλοσοφική εξέταση της σημασίας των νεωτερικών επαναστάσεων. Μ’ αυτόν τον τρόπο έχουμε ένα κείμενο που μπορεί να θεωρηθεί μια θεμελιώδης αναρχική φιλοσοφία της ιστορίας, η οποία είναι απαραίτητη για την ολοκληρωμένη κατανόηση του κοινοτιστικού αναρχισμού του Λαντάουερ. Επίσης αποτελεί ίσως τη μοναδική φιλοσοφία της ιστορίας από ελευθεριακή σκοπιά.
Η επαναστατική του θεωρία εμπεριέχει από τη μια την αντικρατική, αντικοινοβουλευτική και αντιμιλιταριστική θέση και απ’ την άλλη την ιδέα μιας κοινωνικής αναδιοργάνωσης, με κατεύθυνση προς έναν ελευθεριακό πολιτισμικό σοσιαλισμό. Για τον Λαντάουερ στην έννοια της επανάστασης εμπεριέχεται αφενός η ανακάλυψη αυτού που υπάρχει και αναπτύσσεται, δηλαδή των αντιστάσεων στη μέχρι τώρα ιστορία, και αφετέρου μια ριζική ανανέωση όλων των ανθρώπινων σχέσεων και κοινωνικών δομών. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζονται μερικές από τις βασικές θεωρίες που διατυπώθηκαν είτε υπέρ είτε κατά του αστικού κράτους και αναπτύχθηκαν μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα.
Εξετάζονται με κριτικό πρίσμα οι θεωρίες που κυριάρχησαν στη νεότερη πολιτική θεωρία και θεμελίωσαν τον αστικό, φιλελεύθερο κόσμο (του Τόμας Χομπς, του Τζων Λοκ και του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ), διερευνάται ο “διάλογος” του Χέγκελ και του Μαρξ για το κράτος και τέλος παρουσιάζονται οι θεωρίες των κλασικών αναρχικών που συγκροτούν μια εικονοκλαστική “θεωρία ενάντια στο κράτος”.
Για να ζήσουμε σε έναν διαφορετικό κόσμο, θα πρέπει καταρχάς να τον φανταστούμε. Δίχως την ενεργοποίηση της φαντασίας, αυτής της εν δυνάμει επαναστατικής ανθρώπινης ικανότητας, είμαστε καταδικασμένοι να συνεχίσουμε να ζούμε μέσα στο σιδερένιο κλουβί της κρατικής κυριαρχίας. Η ανθρωπότητα, άλλωστε, έχει ζήσει τον συντριπτικά μεγαλύτερο χρόνο της ύπαρξής της δίχως κράτη, συνεπώς τίποτα δεν καθιστά χιμαιρικό τον στοχασμό υπέρβασής τους.
Το δίπολο που έχουμε μπροστά μας είναι ο φαινομενικά άτρωτος και παντοδύναμος Λεβιάθαν και ο αλυσοδεμένος Προμηθέας, αυτό το αιώνιο σύμβολο αντιεξουσιαστικής εξέγερσης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τα δοκίμια αυτά, που επανεκδίδονται σήμερα 20 χρόνια μετά την πρώτη τους συγκεντρωτική δημοσίευση, είχαν, μέσ’ από τη φαινομενικά ετερόκλητη θεματολογία τους, μία κεντρική πρόθεση: να ιχνηλατήσουν, μέσα στις σύγχρονες περιπέτειες του στοχασμού και της τέχνης, εκείνο το νήμα που συνέδεε πάντα την εξέγερση με τη γιορτή, το κρυφό περιεχόμενο κάθε λαϊκής ανταρσίας, κάθε μεσσιανικής προσδοκίας και κάθε επαναστατικής εξαγγελίας στην ιστορία – στοιχείο σταθερά αρνημένο ή απωθημένο σε όλη την διαδρομή της δυτικής νεωτερικότητας, του οποίου η επιστροφή αναγγέλθηκε με πολλούς τρόπους στην τελευταία επαναστατική ανατάραξη του εικοστού αιώνα, ό,τι λέμε σχηματικά «δεκαετία του ’60»: μια νέα απελευθερωσιακή ουτοπία ενθηκευμένη στις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις της.
Σήμερα, η απελπισία έχει προχωρήσει πολύ πιο βαθιά και οι δημιουργικές δυνάμεις της σκέψης και της φαντασίας φαίνονται όσο ποτέ εξαντλημένες. Η πιο ενδεδειγμένη μεταφορά μοιάζει να είναι όχι τόσο η επιστροφή του Διονύσου όσο η Νέκυια. Αν είναι ωστόσο να προχωρήσουμε βαθιά σε αυτό το βασίλειο του θανάτου, ας φτάσουμε τουλάχιστον μέχρι την καρδιά του, εκεί που ενδέχεται να υπάρχει, μολονότι ποτέ δεν μπόρεσε να το βεβαιώσει κανείς, μια άλλη όχθη. Και είναι βέβαιο ότι θα πρέπει να έχουμε μαζί, σαν σήματα αναγνώρισης και εχέγγυα προσδοκίας, εκείνα τα πολύτιμα φυλαχτά που προσανατόλισαν τη ζωή μας, οδοδείκτες του πού θέλουμε να φτάσουμε και σφραγίδες εκείνης της θεότητας με την οποία εξακολουθεί να μας δένει ακατάλυτος όρκος. (Φ.Τ., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΙΑΔΗΣ
Ο συνάνθρωπος ως απειλή. Ο κόσμος ως έρημος θανατοπολιτικής
ΓΚΥΝΤΕΡ ΑΝΤΕΡΣ
Ο κόσμος ως φάντασμα
MICHAEL LOWY
Συναγερμός πυρκαγιάς. Η κριτική του Βάλτερ Μπένγιαμιν στην τεχνολογία
ΦΡΑΝΚΟ ΠΙΠΕΡΝΟ
Ο ιός του καταστροφισμού
Η τεχνοεπιστήμη
ΦΩΤΗΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ
Ιατρικοποιημένη καταστολή. Ή ο φασισμός του μέλλοντός μας
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΜΟΣΧΟΣ
Αποδομώντας τον μύθο της ριζοσπαστικότητας του Βογομιλισμού
ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ
Λεωνίδας Χρηστάκης. Ο Θεσσαλονικιός “Κύριος Αθήναι”
ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΙΑΔΗΣ
Για τον Νίκο Κατσάνο
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΚΑΡΑΒΟΛΑΣ
Για τον Θεόδωρο Μπασιάκο
Index Librorum Prohibitorum

Η ΓΚΙΛΟΤΙΝΑ ΕΠΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ

ΟΙ ΑΝΑΡΧΙΚΟΙ ΣΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

«Για ποιον λόγο να επιβιώνει κανείς αν δεν είναι να επιβιώνει για αυτούς οι οποίοι δεν έχουν επιβιώσει;», αναρωτιέται ο Β. Σερζ στις “Αναμνήσεις ενός επαναστάτη”.
Έπρεπε να καταγράψει, λοιπόν, κάποιος εκείνους τους καιρούς, έπρεπε να μιλήσουν οι νεκροί, να διασωθεί η μνήμη τους, τα έργα τους, οι ελπίδες τους, οι αγωνίες τους, τα μαρτύριά τους, ώστε να μη χαθούν στο ζοφερό βάραθρο της λησμονιάς. Αυτό κάνει ο Μαξίμοφ με το ανά χείρας βιβλίο. Προσπαθεί να διασώσει το παρελθόν της Οκτωβριανής Επανάστασης όπως το έζησε ο ίδιος και οι Αναρχικοί σύντροφοί του.
Η Οκτωβριανή Επανάσταση δεν αποτελεί αντικείμενο αγιογραφικής έξαρσης, δεν φέρει μυθικό περίβλημα, είναι ένα γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας που τελικά εκφυλίστηκε και υπέστη πολιτική, κοινωνική και ηθική πανωλεθρία. Τα σπέρματα αυτής της εξέλιξης περιγράφει ο Μαξίμοφ, διαφοριζόμενος αποφασιστικά από εκείνους τους «ένστολους διανοούμενους» που ως ιστορικοί δεν ενδιαφερόντουσαν για την κατανόηση του παρελθόντος αλλά για την επιδέξια χειραγώγηση του παρόντος· που επικαλούνταν τις θυσίες και τους διωγμούς του παρελθόντος προκειμένου να αποσοβήσουν την απόπειρα κριτικής του παρόντος και θεωρούσαν ότι οι άνθρωποι μπορούν ελεύθερα να αλλάζουν παρελθόν κατά βούληση μια και πίστευαν πως η διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα δεν είναι αντικειμενική αλλά απλή υπόθεση δύναμης, πονηριάς και επιβολής.
Με το ανά χείρας έργο του ο Μαξίμοφ -που ο ίδιος το αφιερώνει στους αγωνιστές του ρωσικού λαού για Ελευθερία, Ανθρωπιά και Δικαιοσύνη- υπενθυμίζει την πανταχού παρούσα ανάγκη για ελευθερία και φροντίζει να μη χαθούν οι πράξεις των αδικοχαμένων συντρόφων του που αγωνίστηκαν μέχρι τέλους για να μην ξεπέσουν οι επαναστατικές ιδέες σε λέξεις χωρίς περιεχόμενο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

“ΑΝΙΑ”

Άλλοι πεθαίνουνε στ’ αλήθεια
με τσακισμένα χέρια γόνατα συνθήματα
με την απελπισία μπηγμένη στην καρδιά τους μέχρι τη λαβή
δεν γονατίζουν ούτε πόντο τη ζωή τους
πεθαίνοντας δαγκώνουνε τον θάνατο στο λαρύγγι

– κι εσύ
ξαπλωμένος στο γρασίδι
με την ωραία λιακάδα στα μαλλιά σου
παίζεις το κρυφτούλι με τη λύπη!
[Από την έκδοση]

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ ΟΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ

ARENDT HANNAH

«Η ποίηση έπαιζε πάντα μεγάλο ρόλο στη ζωή μου», εξομολογήθηκε κάποτε η Χάννα Άρεντ.
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται μια μάλλον άγνωστη πτυχή της συγγραφικής της δραστηριότητας: τα ποιήματα που η ίδια έγραψε, μολονότι ουδέποτε δημοσίευσε.
Συγκεντρωμένα και σχολιασμένα από την Karin Biro, τα ποιήματα της Άρεντ συμπληρώνουν την εικόνα που έχουμε για τη σημαντική αυτή φιλόσοφο, αποδεικνύοντας ότι ποίηση και στοχασμός μπορούν να συμβαδίζουν.
Όπως έγραφε και η ίδια: «Οι ποιητές βρίσκουν ή σμιλεύουν τις λέξεις με τις οποίες ζούμε» και η φιλοσοφία της είναι μια φιλοσοφία που κύριο μέλημά της είναι η ζωή. Η ζωή που απειλείται, η ζωή που καταδυναστεύεται, η ζωή που επιθυμούμε, η ζωή που αναδημιουργούμε συνεχώς μέσω του πνεύματος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΜΙΚΡΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

ΠΡΕΒΕΔΟΥΡΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Λάμπρο ξεμακραίνουμε αργά
τόσο αργά που μόλις και προλαβαίνουμε
να αποχαιρετιστούμε

έχουμε δρόμο εμείς
έχουμε δρόμο
έχουμε
χωματόδρομο.

νεύματα ανθρώπων που αγαπήσαμε
πέρα απ’ τον χρόνο και τους κάβους του
πέρα απ’ τα ναυάγια
των αμοιβαίων μας όρκων

τέτοιος συνωστισμός στον αγύριστο
ούτε δεκαπενταύγουστος να ‘ταν
[…]
[Από την έκδοση]

Published by

epitaprosw

Ο αυτοδιαχειριζόμενος χώρος “επί τα πρόσω” συγκροτήθηκε από αναρχικούς και αναρχικές που -σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό- συνυπάρχουμε εδώ και καιρό σε πολιτικές διαδικασίες, σε κοινωνικούς-ταξικούς αγώνες και σε άλλα αυτοδιαχειριζόμενα κοινωνικά κέντρα, όπως η κατάληψη Παραρτήματος που στις 5 Αυγούστου σφραγίστηκε από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς μαζί με την κατάληψη Μαραγκοπούλειο και την κατάληψη Ν.Γύζη 33 – αυτοδιαχειριζόμενο στέκι ΤΕΙ. Φτιάχνουμε ένα χώρο συνάντησης, ανάπτυξης δραστηριοτήτων και επαφής με εκείνους και εκείνες που είτε πορευτήκαμε μαζί στους δρόμους του αγώνα ως σήμερα είτε θα γνωριστούμε σε αυτούς που μας περιμένουν για να τους διαβούμε αύριο… Επιδιώκουμε να γίνει σταθερό σημείο αναφοράς για ουσιαστική επικοινωνία, ζύμωση και συλλογική αυτομόρφωση, εξάσκηση της κριτικής σκέψης και ζωντανή ανθρώπινη δημιουργία, μακριά από εφήμερες συνευρέσεις, βαλτωμένες στα στάσιμα νερά των αδιεξόδων που γεννά η επιβεβλημένη καθημερινότητα του ατομικού ανταγωνισμού, της αποξένωσης και της απάθειας… Προωθούμε τη λογική της αδιαμεσολάβητης επικοινωνίας, της αυτοοργανωμένης έκφρασης, της ισότιμης συμμετοχής και της οριζοντιότητας με την πεποίθηση πως ο τρόπος που αγωνιζόμαστε σήμερα έχει άμεση συνάφεια με την κοινωνία που θέλουμε να οικοδομήσουμε αύριο… Σκοπεύουμε να αποτελέσει εφαλτήριο για ακηδεμόνευτη παρέμβαση και δράση πάνω σε μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται με τη ζωή μας και των γύρω μας και τις επιπτώσεις που έχουν πάνω σε αυτές, οι επιλογές και οι σχεδιασμοί των πολιτικών και οικονομικών αφεντικών… Δεν έχουμε αυταπάτες περί εξωραϊσμού και μεταρρύθμισης της υπάρχουσας ασφυκτικής πραγματικότητας και στρεφόμαστε ενάντια στο κράτος, το κεφάλαιο και τους μηχανισμούς τους, αναγνωρίζοντας πως είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για τη διαιώνιση των καταπιεστικών και εκμεταλλευτικών σχέσεων που γεννούν τη φτώχεια και την εξαθλίωση, τις κοινωνικές και ταξικές ανισότητες και τη λεηλασία του φυσικού κόσμου. Με λίγα λόγια, στην βαρβαρότητα του σήμερα δεν φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε οάσεις ελευθερίας αλλά δημιουργούμε ένα χώρο ανοιχτό για οποιαδήποτε και οποιονδήποτε επιθυμεί να ορθώσει αντιστάσεις, να παράξει αρνήσεις και να αναζητήσει καταφάσεις στην επίπονη αλλά όμορφη διαδικασία της κοινωνικής χειραφέτησης και της δημιουργίας ενός νέου κόσμου ισότητας, αλληλεγγύης κι ελευθερίας… Για όσους και όσες γυρίζουν την πλάτη στον κόσμο των κυρίαρχων και διαμορφώνουν τους όρους για την κοινωνική επανάσταση, την αναρχία και τον ελευθεριακό κομμουνισμό.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *